portekiz
PORTEKİZ HAKKINDA
Portekiz Avrupa’nın en eski ulus devletidir. 1143 yılında kurulmuştur. Şimdiki sınırlarına 13.yy’dan beri sahiptir. Bu yönüyle Portekiz dünyanın en köklü devletlerindendir.18.yüzyılda büyük Lizbon depremi, Napolyon Savaşları ve 1822’de Brezilya’nın bağımsızlığını ilan etmesiyle Portekiz çöküş yaşamıştır. Marquês de Pombal öncülüğünde yeni yapılandırılmalara gidilmiş ve merkezi eğitim sisteminin alt yapıları kurulmaya başlanmıştır. Tüm ülkede devlet ilkokulları ağı kurulmuştur.Portekiz Avrupa Birliği’ne üye bir devlettir. Bu yüzden Portekiz vatandaşları Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı ile korunur. Portekiz aynı zamanda Birleşmiş Milletler üyesidir ve İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’ni imzalamıştır.
Portekiz Avrupa’da İber Yarımadası’nın en batı bölümünde Atlantik Okyanusu’na kıyısı olan bir ülkedir. Portekiz anakarasına ek olarak Atlantik Okyanusu’nda volkanik takım adaları da bulunur. Portekiz anakarasında kuzeyde ve doğuda İspanya’ya sınırı vardır. İspanya’dan doğan nehirler Portekiz’de okyanusa dökülür. Portekiz’in Alentejo Bölgesi’nde Avrupa’nın en büyük baraj gölü vardır. Portekiz’in kuzey kısmı dağlıktır. En yüksek tepesi Serra da Estrela’dır. Portekiz’in güney kısmı ise daha çok düzlüktür. 1794 kilometrelik sahiliyle Portekiz plajlarıyla ünlüdür. Portekiz’in pek çok kıyısında uluslararası sörf sporu yapılmaktadır. Nazaré adlı şehrin Kuzey Plajı’nda dünya çapında sörf organizasyonu yürütülmektedir.
Portekiz’de Portekizce konuşulur. Portekizcenin anavatanı Portekiz’dir ancak dünyada farklı ülkelerde Portekizce konuşulur hatta başka ülkelerin resmî dilidir. Portekizce Hint Avrupa dil ailesinden Latin kökenli bir dildir. İspanyolca, Fransızca ve İtalyancayla ortak bir dil bilgisi alt yapısına sahiptir. Dünyada 250 milyon kişi doğuştan Portekizce konuşur. Buna ek olarak 24 milyon kişi ise ikinci dil olarak Portekizce konuşur. Portekizcenin resmî dil olarak konuşulduğu ülkeler Portekiz, Brezilya, Angola, Mozambik, Cape Verde, São Tomé ve Principe Cumhuriyeti, Gine Bissau Cumhuriyeti’dir. İkinci resmî dil olarak konuşulduğu ülkeler ise Doğu Timor, Ekvator Ginesi ve Makau’dur. Portekizce konuşan kişilere ‘lusofon’ denir. Portekizcenin bölgelere ve ülkelere bağlı olarak birbirinden farklı pek çok şivesi ve lehçesi vardır. Portekizce, anavatanı Portekiz’de başkent Lizbon şivesini baz alır.
Portekiz’deki en yaygın din Hristiyanlığın Katolik mezhebidir. Ancak Portekiz’de resmî bir din yoktur. Portekiz’de Hristiyanlığın yanı sıra Musevilik ve İslamiyet de yaygındır. Portekiz’in dini kültüründe farklı dinlere tolerans vardır. Din ayrıştırıcı bir unsur olarak ele alınmaz. Ülkede farklı dinlere mensup ibadet yerleri bulunsa da kiliseler ve katedraller çok yaygındır ve önem arz eder. Hz. İsa’nın annesi Meryem Ana Portekiz’in dinî unsurlarının başında gelir. Denizcilerin başlıca korumasıdır. Meryem Ana’nın 1917 yılında 3 çobana göründüğü Vatikan tarafından kabul edilmiş ve göründüğü yer olan ‘Fátima’ kutsanmıştır. Hac yeri olarak ‘Fátima’ dünya çapında ziyaretçi alır.
Portekiz’de eğitim 1960’larde izlenen modernizasyon politikalarıyla ivme kazanarak gelişmeye devam etmektedir. Portekiz devlet eğitim sistemi çok iyi kalitededir. PISA uluslararası öğrenci değerlendirmelerinde 15 yaşındaki ortalama bir öğrencinin OECD standartlarının üzerinde olduğu belirlenmiştir. Portekiz’de ayrıca uluslararası pek çok okul bulunmaktadır. Portekizliler ve İngilizler arasında uzun geçmişe sahip anlaşmadan dolayı Portekiz’de İngiliz kültürü çok yaygındır. Portekiz’de pek çok İngiliz okul vardır. IB sisteminde eğitim verilir. Ayrıca Amerikan okulları, uluslararası okullar, Fransız ve Alman okulları da bulunmaktadır. Portekiz’de İngilizce konuşma oranı çok yüksektir. Dünya sıralamasında ikinci dil olarak İngilizceyi en iyi ve yaygın konuşan ülkeler sıralamasında Portekiz 7. sıradadır.
Portekiz mutfağı çok çeşitli ve zengindir. Balık, ahtapot, karides, kalamar, deniz kabukluları, kırmızı et, domuz eti, tavuk eti ve av hayvanları yaygın olarak tüketilir. Zeytinyağı bol kullanılır. Öğle ve akşam yemeklerinde başlangıç olarak mutlaka zeytin, taze, kuru veya krema kıvamında dağ peyniri ve ‘broa’ denilen mısır ekmeği yenir. Çorba geleneksel olarak sofraların vazgeçilmezidir. Sebze çorbası, kara lahana çorbası, tavuk çorbası, balık çorbası veya deniz kabuklusu çorbası seçenekler arasındadır. Ana yemeklerin yanında pilav, patates veya karışık sebze tercih edilir. En yaygın yemek ‘bacalhau’ yani morina balığıdır. Tuzlanarak kurutulur ve kuru şekilde muhafaza edilir. Çok çeşitli şekillerde yapılır. Kızarmış patatesli, kremalı, fırında veya zeytinyağlı ızgara şeklindeki en sevilenler arasındadır.
Bir başka geleneksel balık ise sardalyedir. Bir porsiyonda 25 cm’lik 6 ila10 adet sardalye bulunabilir. Okyanus tuzuyla ızgara olarak ve bol zeytinyağı ile haşlanmış patates eşliğinde sunulur. Ayrıca levrek, çipura, barbun, dil, yılan balığı ve somon en sevilen balık türlerindendir. Çok türde ve devasa karides vardır. Izgara kalamar ve ahtapot çok sevilir. Karışık deniz ürünleriyle yapılan pilav özel bir yemektir. Deniz kabukluları farklı soslarda pişirilir ve çok çeşitlidir. Salata genelde kıvırcık, domates ve ince halka soğan ve bol zeytinyağı ile servis edilir. Portekizlilerin tuzla arası iyidir. Sarımsak, taze kişniş ve zeytinyağı kullanımında elleri boldur. Yumurta çok tüketilir. Bifteğin üzerine sahanda yumurta konulduğunda ismi ‘bitoque’ olur. Enfes kızarmış ev patatesiyle servis edilir. Çocukların favori yemeğidir. Hamburger, özellikle belirtilmezse ekmeksiz gelir. Ama ekmek arası yenilen ‘prego’ dana eti yumuşacıktır ve atıştırmalıktır. Farklı soslarda antrekot, biftek ve bonfile pişirilir. Izgara tavuk acı sos ‘piri piri’ ile yenir. Domuz eti pişirme şekilleri ve şarküterisi çok çeşitlidir.
Portekiz’in merkezinde gezilecek yerler : Batalha, Coimbra, Fatima, Castelo Branco, Piodao, Leiria, Obidos, Peniche
Lizbon bölgesinde gezilecek yerler : Cascais, Sintra
Portekiz’in kuzeyinde gezilecek yerler : Aveiro, Porto, Guimaraes
Algarve’de gezilecek yerler : Alte, Sagres, Silves, Tavira
Yorumlar
Yorum Gönder